Các nhà giao dịch và nhà phân tích liên tục nghiên cứu các xu hướng và mô hình khi theo dõi thị trường với hy vọng phát hiện biến động giá có thể xảy ra nhất tiếp theo. Phát hiện và xác định chính xác các mô hình giá và hiểu được chúng là con đường để giao dịch thành công. Mô hình vai đầu vai rất quan trọng vì nó có lịch sử đáng tin cậy lâu đời đối với các nhà phân tích thị trường.
1. Mô hình Vai Đầu Vai là gì?
Mô hình Vai Đầu Vai (tiếng anh là Head And Shoulders) là mô hình giá xuất hiện trong 1 xu hướng tăng, báo hiệu đảo chiều xu hướng từ xu hướng tăng sang xu hướng giảm.
Mô hình VĐV là một mô hình giá đảo chiều và thường thấy nhất trong các xu hướng tăng.
Trong xu hướng tăng, giá tạo thành một đỉnh (vai trái), tiếp theo là một đỉnh cao hơn (đầu) và sau đó là một đỉnh thấp hơn (vai phải). Khi giá đi xuống phá vỡ đường neckline, mô hình giá VĐV được hoàn thành.
Mô hình giá này được đặt tên là VĐV vì khi nhìn vào nó bạn sẽ liên tưởng đến đầu và 2 vai của bạn.
Chú ý về mô hình VĐV thường xuyên gây nhầm lẫn:
- 1. Đỉnh của 2 Vai không cần phải bằng nhau
- 2. Đường neckline không cần phải là đường ngang (tức là 2 đáy giữa không cần bằng nhau)
- 3. Nếu giá chưa phá đường neckline, mô hình VĐV chưa được hoàn thành. Giá có thể đi lên để hình thành mô hình giá khác hoặc chẳng là mô hình nào cả.
2. Các loại mô hình Vai Đầu Vai trong giao dịch
Sau khi nói đến khái niệm và đặc trưng cơ bản, thì mô hình VĐV cũng chia thành 2 dạng cơ bản như sau:
2.1. Mô hình vai đầu vai thuận
Vai đầu vai thuận được hình thành từ xu hướng tăng giá báo hiệu thị trường sắp đổi chiều từ tăng sang giảm.
Mẫu này được xác định khi hành động giá đáp ứng các đặc điểm sau:
- Giá vượt lên đỉnh sau đó giảm xuống đáy
- Giá tăng quá đỉnh cũ sau đó giảm trở lại
- Giá tăng trở lại nhưng không xa như đỉnh thứ hai
- Sau khi tạo đỉnh cuối cùng, giá sẽ hướng xuống mức hỗ trợ
2.2. Mô hình Vai Đầu Vai Ngược
Mô hình vai đầu vai ngược ( Mô hình vai đầu vai nghịch đảo) báo hiệu sự đảo chiều của thị trường và thay đổi xu hướng từ giảm sang tăng.
Đây thường được gọi là mô hình VĐV nghịch đảo và nói một cách đơn giản, về cơ bản, nó hoàn toàn trái ngược với mô hình VĐV thuận mà chúng ta vừa mô tả.
Mẫu này được xác định khi hành động giá đáp ứng các đặc điểm sau:
- Giá rơi xuống đáy , sau đó tăng
- Giá giảm xuống dưới đáy cũ, sau đó tăng trở lại
- Giá giảm trở lại nhưng không xa như đáy thứ hai
- Sau khi tạo đáy cuối cùng, giá sẽ hướng lên trên mức kháng cự (neckline) được tìm thấy gần đỉnh của các đáy trước đó.
3. Ưu & Nhược điểm mô hình Vai Đầu Vai
Mô hình VĐV là một trong những mô hình phân tích kỹ thuật phổ biến trong giao dịch Forex và chứng khoán. Mô hình này có những ưu điểm và nhược điểm như sau:
#1. Ưu điểm
- Các nhà giao dịch có kinh nghiệm dễ dàng xác định nó : Mô hình này rất dễ nhận biết đối với một nhà giao dịch có kinh nghiệm.
- Lợi nhuận và rủi ro được xác định : Có thể xác định rõ ràng các mức vào lệnh ngắn và dài cũng như khoảng cách dừng với các lệnh mở và đóng lệnh xác nhận.
- Các biến động lớn của thị trường có thể được hưởng lợi từ: Khung thời gian cho mô hình VĐV khá dài, vì vậy thị trường có thể di chuyển đáng kể từ mức giá mở cửa đến mức giá đóng cửa.
- Có thể được sử dụng ở tất cả các thị trường: Mẫu này có thể được sử dụng trong giao dịch ngoại hối và chứng khoán.
Mặc dù các nhà giao dịch đồng ý rằng mô hình này là một chỉ báo đáng tin cậy, nhưng không có gì đảm bảo rằng xu hướng sẽ đảo ngược như đã chỉ ra.
#2. Nhược điểm
- Các nhà giao dịch mới làm quen có thể bỏ lỡ điều này : Mô hình đầu và vai có thể không xuất hiện với neckline bằng phẳng; nó có thể bị sai lệch, điều này có thể khiến các nhà giao dịch mới bỏ cuộc.
- Khoảng cách dừng lỗ lớn có thể : Chuyển động đi xuống lớn trong khung thời gian dài có thể dẫn đến khoảng cách dừng lỗ lớn.
- Neckline có thể di chuyển : Nếu giá giảm, neckline có thể được kiểm tra lại, khiến một số nhà giao dịch bối rối.
4. Cách giao dịch HIỆU QUẢ với mô hình Vai Đầu Vai
Với mô hình VĐV là một mô hình phổ biến và có thể dễ dàng nhận ra. Với sự tương đồng về biến động giá cả, bạn có thể sử dụng mô hình VĐV trong chứng khoán và cả thị trường Forex.
Dưới đây là 2 phương pháp giao dịch với mô hình VĐV hiệu quả được nhiều trader chuyên nghiệp sử dụng:
#1. SELL ngay khi giá phá vỡ đường neckline
- Điểm vào: SELL ngay khi giá phá vỡ đường neckline. Đây chính là điểm SELL đánh số 1 trên hình.
- Dừng lỗ và chốt lời: như trên hình
#2. SELL khi giá phá vỡ đường neckline và retest
- Điểm vào: Sau khi giá phá vỡ đường neckline, đặt lệnh SELL khi giá quay lại retest đường neckline. Đây chính là điểm SELL đánh số 2 trên hình.
- Dừng lỗ và chốt lời: như trên hình
5. Nên dùng cách giao dịch nào với mô hình Vai Đầu Vai?
Cách 1:
Khi giá phá vỡ đường neckline, mô hình VĐV đã hoàn thành. Đặt lệnh SELL ngay tại điểm phá vỡ sẽ giúp bạn không bỏ lỡ cơ hội vào lệnh. Tuy nhiên điểm vào lệnh ở vị trí khá thấp, lợi nhuận sẽ không được cao như cách 2.
Cách 2:
Khi giá phá vỡ đường neckline, chỉ SELL khi giá retest neckline. Nếu giá quay lại retest trước khi tiếp tục xu hướng xuống thì bạn sẽ đạt lợi nhuận cao hơn cách 1. Nếu giá không quay lại retest neckline mà giảm luôn, bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội.
Bảng tóm tắt so sánh cách 1 và cách 2:
Giống như đa số lựa chọn khác, với trường hợp này không có lựa chọn nào thực sự tốt hơn lựa chọn khác.
Bạn hãy thực hành trên thị trường để xem mình phù hợp với lựa chọn n
6. Mẹo nhỏ khi ứng dụng Mô hình Vai đầu Vai trong chứng khoán
Nhận biết mô hình Đầu và Vai trên cả biểu đồ ngoại hối và chứng khoán đòi hỏi các hành động giống hệt nhau; làm cho nó trở thành một công cụ linh hoạt để đưa vào bất kỳ chiến lược giao dịch nào.
Dưới đây là mẹo nhỏ khi ứng dụng mô hình vai đầu vai trong chứng khoán.
- Xác định chính xác mô hình: Để có thể giao dịch thành công với mô hình VĐV, nhà giao dịch cần phải xác định chính xác mô hình này trên biểu đồ. Điều này đòi hỏi sự chú ý đến chi tiết, đặc biệt là khi xác định đáy cổ và đỉnh giá trung tâm.
- Xác định thời điểm vào lệnh: Sau khi xác định được mô hình, nhà giao dịch cần phải quan sát thị trường để xác định thời điểm vào lệnh. Có thể chờ đợi đến khi giá vượt qua đường cổ điển và sau đó chờ đợi đợt giảm giá tiếp theo để vào lệnh bán.
- Sử dụng các chỉ báo kỹ thuật khác: Mặc dù mô hình VĐV là một công cụ hữu ích trong phân tích kỹ thuật, nhưng nó không phải là tất cả. Nhà giao dịch nên sử dụng các chỉ báo kỹ thuật khác, chẳng hạn như Moving Average (MA), Relative Strength Index (RSI) hoặc Fibonacci retracement, để xác định tính xác thực của mô hình và tăng cơ hội thành công.
- Quản lý rủi ro: Giao dịch luôn đi kèm với rủi ro. Nhà giao dịch cần phải quản lý rủi ro bằng cách sử dụng các cơ chế bảo vệ vốn, chẳng hạn như dừng lỗ và chốt lời. Đặc biệt, với mô hình vai đầu vai, nhà giao dịch nên đặt dừng lỗ ở trên đỉnh giá trung tâm và chốt lời ở mức đáy cổ điển.
Mô hình VĐV có thể xem xét cho nhiều khung thời gian. Tuy nhiên hãy xem xét khung thời gian ngắn hạn hay dài hạn phù hợp để đặt điểm cắt lỗ chính xác.
7. Mẹo nhỏ khi ứng dụng mô hình vai đầu vai trong Forex
Cũng tương tự như những mẹo nhỏ trong chứng khoán, do mô hình VĐV khá hiệu quả với mọi thị trường điện tử, do đó bạn hoàn toàn có thể áp dụng các mẹo kể trên.
Tuy nhiên Các nhà giao dịch kỹ thuật có các phong cách và chiến lược giao dịch ngoại hối khác nhau. Khám phá những điều này kỹ lưỡng để tìm hiểu xem loại phân tích này có phù hợp với tính cách của bạn không.
Thị trường Forex khác thị trường chứng khoán (giao dịch cổ phiếu) ở chỗ Forex bạn hoàn toàn có thể bán khống mà không cần sở hữu sản phẩm.
Dưới đây là các mẹo khi ứng dụng mô hình vai đầu vai trong Forex bổ sung;
Khi mô hình VĐV hình thành, thị trường sắp đảo chiều xuống thấp hơn. Vì vậy, bạn bán khống thị trường. Tuy nhiên, thị trường tiếp tục tăng cao hơn và bạn bị dừng giao dịch.
Không phải tất cả các mẫu Đầu và Vai đều được tạo ra như nhau.
Có 2 điều bạn phải chú ý:
- Cấu trúc thị trường: Head and Shoulders là một mẫu biểu đồ đảo chiều. Tuy nhiên, nếu thị trường đang trong xu hướng tăng mạnh , thì một mô hình biểu đồ đơn giản khó có thể đảo ngược toàn bộ xu hướng. Thay vào đó, thị trường có thể sẽ tiếp tục tăng cao hơn.
- Thời lượng của mẫu: Mô hình Vai đầu vai mất 200 ngày để hình thành có ý nghĩa HƠN so với Mô hình Đầu và vai mất 20 ngày để hình thành. Vì nếu thị trường phá vỡ Neckline 200 ngày, sẽ có thêm nhiều nhà giao dịch bị “mắc bẫy” và việc họ vội vàng thoát ra sẽ làm tăng áp lực bán.
8. Bạn cần làm gì khi Mô hình Vai đầu Vai tăng? (VĐV đảo ngược)
Mô hình Đầu và Vai nghịch đảo (được gọi một cách không chính thức là ‘mẫu hình Vai và Đầu ngược) giống với cấu trúc giống như mô hình tiêu chuẩn nhưng bị đảo ngược.
Mô hình Vai Đầu Vai nghịch đảo có thể quan sát được trong một xu hướng giảm (xem hình ảnh bên dưới) và cho biết sự đảo ngược của xu hướng giảm khi các đáy cao hơn được tạo ra.
Mô hìnhVĐV nghịch đảo được sử dụng làm chỉ báo. Mô hình này có liên quan đến sự đảo ngược của xu hướng giảm giá. Đây là một trong những dấu hiệu đảo ngược phổ biến hơn.
Khi giá di chuyển xuống dưới, nó chạm vào một điểm thấp (đáy) và sau đó bắt đầu phục hồi và tăng lên. Kháng cự của thị trường sau đó đẩy nó trở lại một đáy khác.
Vì đầu và vai nghịch đảo là một mô hình tạo đáy khi nó hoàn thành, bạn nên tập trung vào việc mua hoặc nắm giữ các vị thế mua (sở hữu cổ phiếu).
- Mô hình hoàn thành khi giá của tài sản tăng lên trên Necklinecủa mô hình hoặc vượt qua đường kháng cự.
- Giá phục hồi trênNeckline sau vai phải. Các nhà giao dịch gọi đây là điểm đột phá và nó báo hiệu sự hoàn thành của mô hình đầu và vai nghịch đảo.
Theo truyền thống, bạn sẽ giao dịch mô hình đầu và vai nghịch đảo bằng cách vào một vị thế mua khi giá di chuyển trên đường Neckline Bạn cũng sẽ đặt lệnh cắt lỗ (dừng giao dịch tại một điểm đã đặt) bên dưới điểm thấp nhất của vai phải.
9. Một số ví dụ thực tế trên thị trường của mô hình Vai Đầu Vai
Ví dụ 1:
Ở ví dụ này bạn có thể SELL theo cả 2 cách vì khi giá phá vỡ neckline đã quay lại retest.
Ví dụ 2:
Ở ví dụ này bạn thích đặt lệnh theo cách 2, bạn đã bỏ lỡ cơ hội vì giá đi thẳng đến điểm Take profit mà chẳng thèm quay đầu nhìn lại.
Ví dụ 3:
Đây có vẻ là 1 ví dụ mà mô hình VĐV không hoạt động.
Sau khi giá phá vỡ neckline, giá liền quay lại thẳng đến mục tiêu là … Stop loss.
Lời khuyên nhàm chán: Bạn hãy tuân thủ việc đặt Stop loss và quản lý vốn.
10. Kết luận
Cuối cùng, điều quan trọng là bạn phải gắn bó với các giao dịch tôn trọng mức độ chấp nhận rủi ro của bạn và giúp bạn đạt được mục tiêu giao dịch của mình.
Mô hình Vai Đầu Vai trong lịch sử đã được chứng minh là một mô hình khá đáng tin cậy trong một không gian đặc trưng là không thể đoán trước. Đây cũng là một trong những mẫu biểu đồ dễ nhận biết nhất.
Không có mô hình biểu đồ nào là công cụ dự báo chính xác 100% mọi lúc, nhưng khi mô hình VĐV báo hiệu chính xác một sự thay đổi xu hướng chính, thì nó thể hiện cơ hội kiếm lợi nhuận lớn tương ứng.
Câu hỏi thường gặp?
1. Mô hình VĐV cho bạn biết điều gì?
Biểu đồ VĐV được cho là mô tả sự đảo ngược xu hướng từ tăng sang giảm và báo hiệu rằng xu hướng tăng sắp kết thúc. Các nhà phân tích kỹ thuật coi đây là một trong những mô hình đảo ngược xu hướng đáng tin cậy nhất.
2. Mô hình VĐV hình thành như thế nào?
- Sau các xu hướng tăng dài hạn, giá tăng lên đến đỉnh và sau đó giảm xuống để tạo thành đáy.
- Giá tăng trở lại để hình thành mức cao thứ hai cao hơn đáng kể so với mức đỉnh ban đầu và giảm trở lại.
- Giá tăng lần thứ ba, nhưng chỉ đến mức đỉnh đầu tiên, trước khi giảm trở lại.
- Neckline, được vẽ ở hai đáy hoặc hai đỉnh (nghịch đảo).
3. Mô hình VĐV ngược có diễn biến như thế nào?
- Giá rơi xuống đáy, sau đó tăng
- Giá giảm xuống dưới đáy cũ, sau đó tăng trở lại
- Giá giảm trở lại nhưng không xa như đáy thứ hai
- Sau khi tạo đáy cuối cùng, giá sẽ hướng lên trên mức kháng cự (neckline) được tìm thấy gần đỉnh của các đáy trước đó.
Bài tiếp theo : Cách giao dịch các mẫu biểu đồ nêm