1. Mẫu hình Cốc Tay Cầm là gì?
Mẫu hình cốc tay cầm (Cup and Handle Pattern) là một mẫu hình được hình thành dựa trên việc nghiên cứu hành động giá trong giai đoạn ReAccumulation và có hình dạng mô phỏng chiếc cốc có quai cầm. Mô hình này được xem là tín hiệu tiếp diễn xu hướng và thường xuất hiện trong pha uptrend của thị trường.
Có thể xuất hiện một vài trường hợp ngoại lệ khi mẫu hình cốc tay cầm xuất hiện trong một xu hướng giảm. Tuy nhiên xin được nhấn mạnh mẫu hình này được nghiên cứu và sử dụng chủ yếu trong một thị trường tăng giá.
Mẫu hình cốc tay cầm xuôi
Mẫu hình cốc tay cầm thường có 2 dạng mẫu hình tiếp diễn đặc trưng (không tính theo xu hướng tăng/ giảm) là mẫu hình xuôi như hình trên và mẫu hình ngược như hình dưới đây.
Mẫu hình cốc tay cầm ngược
Mẫu hình xuôi được hình thành khi giá tiếp cận với vùng Supply zone hay ngưỡng kháng cự mà giá không thể vượt qua. Cốc tay cầm hình thành với ý nghĩa củng cố lại sức mạnh con sóng tăng nếu động lực tăng giá của thị trường vẫn còn.
Mẫu hình ngược được hình thành trong vùng giá Demand thường là các vùng giá Major trên biểu đồ. Cốc tay cầm được hình thành ứng với quá trình ROF tái thiết lập sức cấu trúc thị trường. Đôi khi sự xuất hiện của mẫu hình ngược đánh dấu sự đảo chiều của một xu hướng từ giảm sang tăng.
Xem thêm: ROF là gì?
Bản chất của mẫu hình cốc tay cầm khá giống với mẫu hình vcp huyền thoại đã đưa Mark Minervini lên đỉnh vinh quang của sự nghiệp. Có nghĩa là sau khi giá trải qua các lần tái tích lũy (phần cốc) sẽ tiến hành thu hẹp biên độ (phần tay cầm). Giai đoạn thu hẹp là điểm cuối của quá trình rút cạn cung ra khỏi thị trường của Bigboy trước khi giá Breakout. Cùng tìm hiểu chi tiết phần nội dung này trong phần 2 của bài viết nhé.
2. Các đặc trưng của mẫu hình cốc tay cầm
Mẫu hình cốc tay cầm trên biểu đồ giá có hình dạng mô phỏng như 1 cái cốc có tay cầm, trong đó cốc có hình chữ “u” và tay cầm có độ dốc nhẹ. Đây là 2 thành phần chính của mẫu hình.
Phần Cốc
Phần cốc
Sau một giai đoạn tăng giá thị trường đã cạn kiệt động lực, không còn ai muốn mua với mức giá cao hơn và Bigboy cũng đã đạt được target ban đầu cho mục tiêu của họ. Hành động giá tạo đỉnh và rơi tự do (Auto Reaction) là sự việc tất yếu phải xảy ra, nếu trong giai đoạn này giá tạo đáy và đi lên thành hình chữ U như trong mô hình thì đây là những dấu hiệu đầu tiên của mẫu hình cốc tay cầm.
Đôi khi phần thân cốc tạo thành hình chữ V vẫn được xem là hợp lệ nhưng độ tin cậy sẽ kém hơn. Vì đơn giản thời gian tích lũy càng ít thì khả năng đi xa của giá càng ít đi (quy luật nỗ lực-kết quả Wyckoff).
Thời gian hoàn thành thân cốc phải ít nhất từ 3 – 6 tháng. Mức độ điều chỉnh phổ biến và bình thường từ đỉnh cốc xuống đáy cốc là từ khoảng 12%-15% đến 32%.
Hai bên miệng của thân cốc phải bằng nhau một cách tương đối và có độ sâu khoảng từ 13 – 32% là lý tưởng, độ sâu tối đa chỉ nên là 50%, độ sâu càng lớn thì độ tin cậy sẽ càng giảm. Bởi vì theo lý thuyết, nếu giá giảm 50% chẳng hạn thì chiểu tăng nó phải đạt 100% để đạt đỉnh cũ.
Nếu kết hợp thêm các thông tin khác bất lợi như chu kỳ giảm của nền kinh tế thì rất có thể đó không phải là mô hình chiếc cốc tay cầm.
Phần tay cầm
Là phần sau của mô hình cốc tay cầm, sau khi tạo đáy và hồi lên ngang bằng đỉnh cũ, giá lại có một đợt điều chỉnh nhẹ cho nhà đầu tư chốt lời hoặc thoát hàng sau khi về bờ, thời gian hình thành phần tay cầm phải ít nhất từ 1 – 2 tuần
Về ý nghĩa: phần tay cầm đại diện cho giai đoạn tích lũy bên dưới vùng kháng cự được tạo ra bởi các đỉnh của phần thân cốc.
Khối lượng giao dịch và biên độ trong suốt thời gian tạo hình tay cầm phải phải được thu hẹp dần để thể hiện sự cạn kiệt nguồn cung tương tự như mẫu hình VCP. Trong khoảng thời gian này bên mua vẫn giữ trạng thái nghi ngờ nên phe bán là thế lực cầm trịch cuộc chơi, cạn cung thể hiện bên cầm hàng không ai muốn bán hoặc dòng tiền lớn đã gom đủ hàng.
Độ sâu của phần tay cầm không được quá sâu so với độ sâu của thân cốc, lý tưởng nhất là từ 10 – 15%, tối đa chỉ nên bằng 1/2 thân cốc nếu thời gian hình thành thân cốc đủ lâu.
Cuối cùng, phần tay cầm phải nằm trên đường MA50 và thanh nến breakout phải có khối lượng giao dịch tương ứng tăng đột biến khoảng 50% so với trung bình.
Lưu ý: Các tay cầm có hình dạng cái nêm hướng lên khiến mẫu hình dễ thất bại hơn sau khi xuất hiện điểm Pivot.
3. Phương pháp sử dụng mẫu hình cốc tay cầm trong thị trường Forex
Như bất kỳ chỉ báo phân tích kỹ thuật nào mẫu hình cốc tay cầm cần thêm các xác nhận từ các chỉ báo kỹ thuật để tăng thêm độ tin cậy. Trong phần này chúng ta sẽ kết hợp chỉ báo TRIX và mẫu hình này.
Chỉ báo TRIX
Chọn chỉ báo TRIX từ tradingview
TRIX là viết tắt của Tripe Exponential Moving Average do Jack Hutson tạo ra. Chỉ báo này được phát triển vào đầu những năm 1980. Chỉ báo TRIX hoạt động giống như một chỉ báo dao động giúp trader xác định những tín hiệu quá mua và quá bán của thị trường.
Chỉ báo TRIX
Khi TRIX có giá trị dương cho thấy thị trường đang nằm trong xu hướng tăng và ngược lại nếu có giá trị âm cho thấy thị trường đang nằm trong xu hướng giảm.
Sự phân kỳ trên chỉ báo này cũng là dấu hiệu đảo chiều của thị trường. Đây cũng là tín hiệu chính mà trader sử dụng để giao dịch với chỉ báo này.
Phương pháp giao dịch với sự kết hợp chỉ báo TRIX và mẫu hình cốc tay cầm
Hãy cùng đến với biểu đồ AUDUSD khung D1 sau
Mẫu hình cốc tay cầm biểu đồ AUDUSD khung D1
Đầu tiên để giao dịch với mẫu hình cốc tay cầm chúng ta cần xác định được đâu là mẫu hình này đúng không? Trong ví dụ này chúng ta đang xét mẫu hình cốc tay cầm ngược. Như đã nêu trong phần mở đầu mẫu hình ngược chỉ xuất hiện tại các Demand zone đóng vai trò là vùng giá Major của xu hướng.
Có thể nhận thấy thời gian hình thành tạo hình phần cốc mất khoảng 6 tháng từ tháng 4 đến tháng 10/2023. Độ sâu tính từ đỉnh miệng cốc đến đáy của mô hình không quá 50%.
Đặc trưng tiếp theo để nhận diện đây chính là mẫu hình cốc tay cầm nằm ở phần tay cầm, phần tay cầm chiếm không quá ½ mẫu hình và được hình thành ngay sau khi giá chạm đường kháng cự được vẽ ra từ 2 đỉnh miệng cốc.
Khối lượng và biên độ trong phần tay cầm ngày càng thu hẹp và giảm dần gần như cạn cung vào giai đoạn cuối tay cầm, cho đến khi giá Break-out đường kháng cự.
TRIX cắt lên 0 và Volume giảm
Đồng thời hãy cùng quan sát chỉ báo TRIX, ở giai đoạn cuối của xu hướng giảm chỉ báo TRIX vẫn còn rất mạnh (cho giá trị âm rất sâu) đến khi giá tiếp tục giảm và không thể tạo được đáy mới thì TRIX đã bắt đầu hướng về 0.
Tuy nhiên nếu chỉ căn cứ vào việc chỉ báo TRIX dương để mua là quá sớm, TRIX dương chỉ là gợi ý cho chúng ta về việc xu hướng giảm của thị trường đã dừng lại.
Cùng tiếp tục quan sát giai đoạn cuối của mẫu hình cốc tay cầm, khi phần tay cầm được hình thành với khối lượng nhỏ và cô đặc, chỉ báo TRIX cũng cho giá trị dương và cách xa trục 0 một khoảng cho thấy xu hướng tăng đã bắt đầu.
Giá Breakout kèm vol tăng
Gần như mẫu hình của chúng ta đã được xác nhận và việc cần làm duy nhất là chờ đợi phiên Break-out. Nếu phiên Break-out cho khối lượng cao hơn 50% so với bình thường thì nút BUY của đội Long đã sẵn sàng. Và những điều chờ đợi cũng được đền đáp trong những diễn biến tiếp theo của thị trường.
Giá Break khỏi miệng cốc với vol tăng đột biến, việc cần làm lúc bấy giờ chính là xác định target của lệnh BUY này.
Target lệnh Buy AUDUSD
Target của mẫu hình cốc tay cầm chính là chiều cao của mẫu hình tính từ đỉnh miệng cốc đến đáy cốc. Trong ví dụ này Range giá trong nền chữ U của chúng ta khoảng 600 pips (0.7400-0.6895).
Stoploss của phương pháp giao dịch với mẫu hình cốc tay cầm chính là đáy thấp nhất của phần tay cầm. Hãy cùng xem kết quả của lệnh BUY này.
Takeprofit lệnh BUY AUDUSD
Có thể thấy lệnh BUY AUDUSD theo mẫu hình cốc tay cầm của chúng ta đã Takeprofit. Tuy nhiên có thể quan sát chỉ báo TRIX vẫn đang cho giá trị dương chứng tỏ xu hướng tăng của chúng ta vẫn còn rất mạnh và hoàn toán có thể cân nhắc giữ lệnh giao dịch này và sử dụng kỹ thuật Trailing stop để tối ưu hóa lợi nhuận.
Thông qua ví dụ trên đây hy vọng rằng các bạn đã hình dung ra tư duy và ý tưởng của phương pháp giao dịch này. Có thể tóm lược phương pháp kết hợp chỉ báo TRIX và mẫu hình cốc tay cầm như sau:
– Xác định mẫu hình đang quan sát là mẫu hình cốc tay cầm dựa vào các đặc trưng cơ bản.
– Phân tích diễn biến của giá trong phần cốc của mẫu hình.
– Quan sát chỉ báo TRIX, đặc biệt chú ý sự phân kỳ và khi giá tiến về trục 0.
– Chờ đợi và quan sát diễn biến trong phần tay cầm: nhất định không được vượt quá ½ mô hình, khối lượng biên độ giảm dần.
– Volume cao đột biến >50% volume bình thường là tín hiệu Entry.
– Target bằng chiều cao của mẫu hình, Stoploss bên dưới đáy thấp nhất của mẫu hình.
5. Một số nhược điểm của mẫu hình cốc tay cầm.
Một đồng xu luôn có 2 mặt của nó, mặc dù mô hình cốc tay cầm có nhiều ưu điểm và mang lại lợi nhuận vượt trội nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định.
- Mô hình này cần rất nhiều thời gian để hoàn thành.
- Nếu độ sâu của phần thân cốc chạm ngưỡng tối đa thì tín hiệu của mô hình trở nên kém tin cậy.
- Vì thời gian hình thành lâu nên mô hình cốc tay cầm có nhiều biến thể, tín hiệu nhiễu, … làm nhà đầu tư khó nhận biết.
- Mô hình này cũng không nên áp dụng cho các thị trường có thanh khoản thấp vì rất dễ đó là kịch bản của các thế lực thao túng giá nội bộ.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ cách sử dụng mẫu hình cốc tay cầm trong thị trường Forex mà VnRebates muốn gửi đến các bạn. Mặc dù cốc tay cầm là một mẫu hình có xác suất thắng cao tuy nhiên không thể sử dụng một cách độc lập. Sự kết hợp với chỉ báo TRIX giúp việc nhận định xu hướng trở nên dễ dàng hơn. Và thay cho lời kết, hy vọng các bạn hãy backtest thật kỹ trước khi áp dụng. Hẹn gặp lại ở các bài viết tiếp theo.